Quranda bəzi ayələrin təkrarlanmasının fəlsəfəsi

Quran 23 il ərzində tədricən, müxtəlif dövrlərdə və müxtəlif ehtiyaclara cavab vermək üçün nazil olmuşdur. Bəzi məfhumlar, ifadələr və ayələr Quranda iki və ya daha çox dəfə təkrar edilmişdir. Bu təkrarlar çox vaxt sözlərin məzmununu və təfsirini vurğulamaq və ya mövzunun böyüklüyünü və əhəmiyyətini göstərmək və dinləyicilərin diqqətini həmin surədə qeyd olunan mövzulara yönəltmək üçün istifadə olunur. Başqa sözlə, ümumi məqsəd dinləyicinin diqqətini istədiyiniz mövzuya və ya mətləbə cəlb etməkdir.

Bu məqsədlə bəzi mövzular təkrar edilmişdir ki, Allah bəndələrindən etiraf alsın. Necə ki, “Ər-Rəhman” surəsinin 13-cü ayəsində deyilir: "Elə isə Rəbbinizin hansı nemətlərini yalan sayırsınız?”. Bu ayə "Ər-Rəhman" surəsində 31 dəfə təkrarlanır.

Həmçinin ayələri təkrarlamaq ibrət almaq üçün bəhanədir. Bəzən əhvalatlar möminlər üçün örnək və nümunə olur. Bəzən də məğrur və üsyankar insanların taleyi elə danışılır ki, bu cür davranışın nəticəsi insanlara görünsün. Qurani-Kərimdə Həzrət İbrahim (ə) və Həzrət Musanın (ə) hekayəsinin təkrarı da bu hallardandır. Bu iki əhvalatın böyüklüyü və mürəkkəbliyi o qədər böyükdür ki, Quranın müxtəlif surələrində və yaranmış imkanlar əsasında bəhs edilmişdir. Bu hekayələrdə bir çox müsbət və mənfi şəxsiyyətləri görmək olar. Taleyi öz əməlləri üzərində qurulan obrazlar gələcək nəsillər üçün ibrət dərsi olub.

Təkrar bəzən daha çox insan üçün və bir mədəniyyəti və ritualı təsis etmək, bəzən məqsəd və üsulu arasındakı vəhdəti göstərmək, bəzən də xatırlamaq üçündür. Qurandakı hər təkrarın xüsusi bir fəlsəfəsi vardır ki, bu da Quranın dil və ədəbi zərafət və incəliklərinin bir hissəsi olduğunu söyləmək olar.

iqna.ir